Стр. 291 - ТОМ2

291
жоңғарлар толығымен тас-талқаны шығып, жаулап алған
жерлерінен Жоңғар хандығының ургалық шекарасына
қарай ығыстырылды. Аңырақай шайқасының нәтижесінде
қазақтардың жер иеленуі дәстүрлі ойрат көшпенділерімен
тығыз жақындасты. 1730 жылы үш жүздің хандары Әбілқайыр
(1710–1748), Жолбарыс (1720–1739) және Семеке (1723–
1737) ойрат билеушісі Қалдан Серенмен (1727–1745) өте
ұзаққа созылған қазақ-ойрат соғысын аяқтайтын бейбіт
келісімге келді.
Қазіргі кезде, бір қарағанда көзге түсе қоймайтын
жергілікті Аңырақай шөлді ландшафты қазақстандықтар
мен шетелдік туристерге аса танымал емес. Бұл шатқал
табиғатының ішкі жұпынылығына қарамастан, оған
жақындаған сайын еуразиялық көшпенділердің далалық
мәдениетінің қайнар көзін аңғаруға болады. Мынау үн
қатпайтын ұлы шөлге қарап осыдан екі жарым ғасыр бұрын
нақ осы жерде екі көшпенді халық арасында Шу-Іле аймағына
билік ету үшін қантөгіс шайқас болғанын елестету мүмкін
емес. Тек Аңырақай тауларының жұмбақ құлама сайлары
мен Сарыбұлақ өзенінің төменгі сағасындағы Қалмақтөбенің
қираған жалғыз үйіндісі ғана сол заманның ерлік оқиғалары
және жартылай ұмытылған бұл өлкенің әскери-стратегиялық
маңызын еске түсіреді.
диционным рубежам ойратских кочевий. В мае 1730 г. ханы
трех жузов Абулхаир (1710–1748), Жолбарыс (1720–1739)
и Семеке (1723–1737) заключили с правителем ойратов
Галдан-Цэреном (1727–1745) мирный договор, который
положил конец самой долгой и кровопролитной казахско-
ойратской войне.
В наши дни неброские, на первый взгляд, пустынные
ландшафты местности Аныракай малоизвестны большинству
казахстанских и зарубежных туристов. Несмотря на внеш-
нюю незатейливость их рельефных форм, природа этого
урочища при более близком ознакомлении с ней поражает
воображение своей суровой первозданной красотой, кото-
рая, как правило, открывается здесь только тем, кто непре-
менно хочет понять истоки степной культуры евразийских
номадов. Глядя на эту величавую и молчаливую пустыню,
трудно представить себе, что всего два с половиной столетия
назад здесь проходили кровопролитные бои между двумя ко-
чевыми народами за господство над Чу-Илийским регионом,
и лишь очертания загадочных крутых саев Аныракайских гор
и одинокие руины Калмактобе в низовьях реки Сарыбулак
напоминают нам о героических событиях тех далеких вре-
мен и былом военно-стратегическом значении этого полу-
забытого края.
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 76. Историческая местность Анырак