Стр. 406 - ТОМ2

406
Қызылтас тауының шығыс жағы тас сынықтарына
пайдаланылған. Мұнда төрт жүз метрге дейін созылған ка-
рьер болған. Қазірге дейін өңделген және жартылай өңделген
блоктардың жүздеген кесектері жатыр, үгітілген тас пен
қиыршықтасты таулар көрініп тұр. Карьердің жанынан
жұмысшылар өмір сүрген жер үйлер табылды.
Зерттеулер барысында Шошқалы мен Ұзынбұлақ
шатқалдарының қайнарларынан келетін қоршалған су
құбыры арқылы сумен қамтылғаны анықталған болатын. Су
үш-төрт шақырымнан ұзындығы 50–60 см саз құбырлармен
ағып келетін. Құбырдың кең жағының диаметрі 20 см, ал
жіңішкесі 18 см болған. Әр бөліктің жіңішке сағасы одан
кеңірек екіншісіне қондырылған. Ұзынбұлақтағы су құбыры
шатқалды жіңішке тұсынан бөлген тас-топырақты бөгет
көмегімен тұрғызылған су қоймасынан бастау алған.
Археологтар күшімен Ақыртасқа жақын су құбыры
мен оны су қоймасына (хауызға) жеткізетін жер тазаланды.
Восточная сторона горы Кызылташ использовалась
для ломки камня. Здесь находился карьер, который тянул-
ся на четыреста метров. До сих пор остались лежать сотни
глыб, обработанных и полуобработанных блоков, высятся
горы битого камня и щебня. Рядом с карьером обнаружены
землянки, в которых жили рабочие.
Исследованиями было установлено, что Акырташ
снабжался водой через водопровод, который имел заборы
из родников ущелий Шошкалы и Узунбулак. Три-четыре
километра вода шла по глиняным трубам длиной 50–60 см.
Диаметр широкого конца трубы составлял 20 см, а узкого –
18 см. Узкий конец каждого звена вставлялся в устье другого.
В Узунбулаке водопровод брал начало из водохранилища,
устроенного при помощи каменно-земляной дамбы, пере-
городившей ущелье в узком месте.
Археологами был расчищен водопровод близ Акыр-
таша и на участке подведения его к водохранилищу (хауз).
Ақыртас кешенінің көрінісі. VIII–XII ғасырлар. Солтүстік-шығыс көрінісі
Панорама комплекса Акырташ. VIII–XII века. Вид с северо-востока
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
85. Ақыртас кешені