Стр. 427 - ТОМ2

427
Бабажы қатын кесенесі. ХІ ғасыр. Қалпына келтірілгеннен кейінгі оңтүстік-батыс көрінісі (сол жақта)
және интерьердің фрагменті
Мавзолей Бабаджи-хатун. XI век. Вид с юго-запада (слева)
и фрагмент интерьера после реставрации
Бабажы қатын кесенесі. ХІ ғасыр. Араб жазуы бар фриз сынығы. 1970-ші жылдардағы фотосуреттер
Мавзолей Бабаджи-хатун. XI век. Фрагменты фриза с арабской надписью. Фотографии 1970-х годов
фасада, явно относящихся к периоду кокандского завоева-
ния (XIX в.). По всей вероятности, мавзолей Карахана был не
центрического, а фасадного типа, приближенного по компо-
зиции к портально-купольным мавзолеям. В декоративном
оформлении его главного фасада использованы вертикаль-
ные орнаментальные полосы узорной кладки, обрамляющие
входную нишу начиная не от уровня опирания арки, а от
цоколя (вероятно, это остатки первоначальных П-образных
«рам»). Первое сообщение об этом памятнике принадлежит
члену Туркестанского кружка любителей археологии В. В.
Панкову, отметившему его ветхое состояние: «При въезде он
бұл жазба Орта Азия архитектуралық құрылыстарында жаз-
ба таңба салу дәстүрі пайда болған алғашқы кезеңдегі «насх»
атты қолтаңбалық нұсқаның бір түрі. Жазба тек ішінара ғана
сақталған. А. М. Беленицкийдің аудармасына қарағанда, осы
жартыкешжазудан: «бұл маңғаз мазар... Абажы қатын атты. Оны
салған...» деген мәнзелдегі сөздерді табуға болады. Кесенені
айрықша ерекшелеп тұрған 16 қырлы «жұлдызды» барабанға
орнатылған 16 қырлышатыр. Е. М. Бәйтеновтың ойынша, Баба-
жы қатын кесенесі – «шатыр күмбезді ең байырғы кесенелердің
бірі». Сонымен бірге оның архитектура тарихындағы қырлы
шатырлы алғашқы кесене болуы да ықтимал. Уақыт жағынан
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 87. Средневековые мавзолеи Таласской до ины