440
земля эта испытала сложный ряд превращений и измене-
ний. Не раз она становилась морским дном, и целые группы
видов растений и животных возникали и вымирали, уступая
место более приспособленным к новым условиям. Немыми
свидетелями этих процессов являются многочисленные от-
печатки растений и животных на так называемых «рыбных»
сланцах Каратау. Они являют собой слепок жизни, проте-
кавшей здесь 150 миллионов лет назад. Исключительный
интерес представляют, например, скелет летающего ящера
и отдельные кости крупного динозавра. Сделанные в запо-
веднике находки позволили обнаружить ранее неизвестные
звенья в цепи развития жизни на нашей планете.
Территорию заповедника населяют представители
54 видов млекопитающих. Среди них – копытные и хищные,
дейін беймәлім болып келген біздің ғаламшардағы өмірдің
даму тізбегінің бір үзбесін табуға мүмкіндік берді.
Қорық аумағында сүтқоректілердің 54 түрінің өкілі
мекендейді. Олардың арасында тұяқтылар мен жыртқыштар,
кемірушілер мен қоян тәріздестер бар. Көпшілігі құрып ба-
ра жатыр, олар Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
Бұлар арқар, тянь-шаньдық қоңыр аю, түркістандық сілеусін,
тас сусары, жайра, қалқанқұлақты қатпарлы ерінді ерек-
ше жарқанаттар. Халықаралық табиғат қорғау Одағының
тізіміне енгізілген ілбіс пен Батыс Тянь-Шань эндемигі
Мензбир суыры ерекше қорғауды қажет етеді. Қазір Орта
Азияда ілбісті сақтау жөніндегі жоба жасалуда. Онда бұл
аңның он шақтысы сақталған деп жорамалданған Ақсу-
Жабағылы қорығына маңызды орын берілген. Батыс Тянь-
Үйірлі таутеке
Стадо таутеке
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындары атласы
1. Кенді Алтай
ның атласы
88. «Ақсу-Жабағылы» табиғи қорығы