Стр. 58 - ТОМ2

58
1886 жылы Жаңғызағаш ауылы казактарының Н. Н. Пантусовқа жіберген Теректі суреттері мен жазуларының суреттері
Зарисовки надписей и рисунков Теректы, присланные Н. Н. Пантусову казаками поселка Жангыз-Агач в 1886 году
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
58. Ешкіөлмес кешені
области; только многочисленные археологические памят-
ники напоминают о былых временах, когда здесь проходил
один из главных путей, связывавших народы и культуры
многих удаленных стран региона.
Открытие и изучение древностей долины Коксу на-
чалось еще во второй половине XIX в. Тогда вдоль восточ-
ной оконечности гор Ешкиольмес и Шыбынды через посе-
лок Жангыз-Агач (совр. Жалгызагаш) и станицу Коксуйскую
пролегал главный почтовый тракт, соединявший Заилийский
край с Семипалатинском и Западной Сибирью. Здесь прохо-
дил путь из Капала и станицы Гавриловской (совр. Талдыкор-
ган) к Илийской переправе и к Верному; в разные годы этой
дорогой шли к своим научным открытиям Ч. Ч. Валиханов,
П. П. Семенов, В. В. Радлов, Н. А. Северцов, И. В. Мушкетов и
многие другие. С образованием Семиреченской области тог-
археологиялық ескерткіштер ғана бұл өңірдің байырғы
халқының мәдениетін өзге елдермен байланыстыратын негізгі
жолдардың бірі осы жерден өткенін еске түсіреді.
Көксу аңғарының көне дәуірін ашу мен зерттеу XIX ғ.
екінші жартысында-ақ басталған болатын. Ол кезде мұнда
Ешкіөлмес пен Шыбынды тауларының шығыс жақ шектерін
бойлай Жалғызағаш ауылы мен Көксу стансасы арқылы Іле
өлкесін Семеймен және батыс Сібірмен жалғастыратын
бас пошта күрежолы болған. Мұнда Қапалдан және Гаври-
лов стансасынан (қазіргі Талдықорған) шығып Іле кешуіне,
одан Верныйға баратын жол өткен; әр жылдары осы жол-
мен Ш. Ш. Уәлиханов, П. П. Семенов, В. В. Радлов, Н. А. Се-
верцов, И. В. Мушкетов және басқа да көптеген зерттеушілер
жүріп өтіп, ғылыми жаңалықтарын ашты. Жетісу облы-
сы құрылған соң сол кездегі әкімшілік мәліметтер жи-