Стр. 373 - ТОМ2

373
Тас үйінділері жанындағы мүсін
Изваяние рядом с каменной выкладкой
Ер адамның да, әйелдің де мүсіндерінің негізгі белгісі
қарын тұсында ұстап тұрған ыдыс. Бұл ыдыстар Жер-Су
тәңірінің нышаны болуы ықтимал.
Меркі мүсіндерінің көпшілік бөлігі ежелгі түрік немесе
қыпшақ бейнелеу қағидаларының талаптарына сай жасалған.
Алайда биік таулы алаңдардағы тас қорғандардың жанында
мүлде басқа бейнелер де кездеседі. Өте сирек кезедесетін
мұндай бейнелерді алғашғыда айыру қою қиын. Шебер
қарапайым антропоморфты мүсіндер пішініне келетін тас-
ты алып, аздап түрлендіріп жасаған сықылды.
Осындай бір ескерткіш Ұлысайдың шығыс өңіріндегі
үстіртте зерттелген. Солтүстік жағында төменгі тұсы адам
бейнесіне ұқсас үлкен тас болған. Жоғарғы жағының табиғи
шығыңқы жері басқа ұқсайды. Жалпақ бетке сопақша көз бен
ауыз салынған. Екінші мүсін шағын мөлшердегі кесек тасқа
салынған. Жоғарғы беті доғаланып келетін, көзі мен аузы
көрсетілген бұл тастарды пұт дейді.
Ғалымдар тас мүсін бейнелері бар көптеген тас
қорғандардың атқарған міндеті қандай болған деген сұраққа
Тас мүсін
Каменное изваяние
Әйел бейнеленген тас мүсін
Каменное женское изваяние
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 82. Культовый комплекс Мерке VII–XIII веков