Стр. 395 - ТОМ2

395
Өрнекті қыш ыдыс. VIІ–VIIІ ғасырлар
Керамический сосуд со штампованным орнаментом. VII–VIII века
Хумша. VI–VII ғасырлар
Хумча. VI–VII века
Бұл «көне кондиционер» Тигрдің жағасына Шу мен Талас
өзендерінің жағасынан түрік құлдар мен күңдерге ілесіп ба-
руы да ғажап емес.
Жібек жолында құл да сатылды. Құл сатушы ірі орта-
лықтардың бірі керуен жолдар тоғысында орналасқан
Оңтүстік Қазақстандық Испиджаб қаласы болды. Мұнда
«тірі тауарды» Қазақстанның Батыс және Орталық
бөліктерінен әкелді. Әсіресе қоғамдағы үстем топ өкілдерін
қатты қызықтырған түрік күңдері жоғары бағаланды. Сол
замандағылар былай деп жазды: «Көздері кішкене болғанымен,
әдемі, бойлары аласа, бірақ үріп ауызға салғандай. Олар – бала
табу жағынан сарқылмас бұлақ. Олардан туған балалар атқа
мықты келеді». Түрік қыздары IX–X ғғ. кейбір халифтердің
анасы да болды.
Түрік-құлдар атақты әскери басшылар, белгілі билеу-
шілер дәрежесіне ие болып, халифатта жоғары лауазымға қол
Шелковый путь сыграл свою роль в торговле рабами.
Крупным поставщиком невольников-тюрков считался город
Испиджаб в Южном Казахстане, занимавший узловое поло-
жение на главной караванной дороге. Сюда «живой товар»
привозили из глубин Западного и Центрального Казахстана.
Особенно ценились рабыни-тюрчанки, которые в неволе
часто добивались высокого положения в обществе. Совре-
менники писали, что они «сочетают в себе красоту, мягкость
и белую кожу. Глаза у них маленькие, но приятные, рост не-
большой, вплоть до низкого. Они – неиссякаемый источник
в смысле деторождения. Дети от них редко бывают урод-
ливыми и, как правило, не бывают плохими наездниками».
Тюрчанки в IX–X вв. стали матерями некоторых халифов.
Тюрки-рабы, бывало, достигали высоких должностей
в халифате, становясь известными военачальниками и пра-
вителями областей. Одним из наиболее известных пред-
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 84. Городище Кул н