Стр. 31 - ТОМ3

От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
117. Могильник Лебедёвка
Л ебедёвский мог ильник занимае т особое ме-
сто среди ку рг анных древностей Западного
Казахстана. Это наиболее крупный в данном
районе курганный некрополь, состоящий из
восьми мог ильников и насчитывающий бо -
лее трехсот насыпей, из которых более половины исследо-
ваны археологами.
Археолог ические исс ледования близ посе лка Лебе-
дёвка (Сегизсай) начались в конце 60-х гг. ХХ в. раскопками
преподавателя Уральского педагогического института Г. И.
Баг-рикова. По с ле д у ющие р ас копки в мог и льнике Ле б е -
дёвка I, проведенные экспедициями УПИ им. А. С. Пушкина
и Институ та археолог ии АН СССР под ру ководством Г. А.
Кушаева и М. Г. Мошковой, подтвердили перспективность
археологических работ в этом районе. Во второй половине
70-х – начале 80-х гг. прошлого века проводились сплошные
раскопки курганов на плато урочища Сегизсай археологиче-
ской экспедицией УПИ им. А. С. Пушкина под руководством Б.
Ф. Железчикова и А. А. Кригера.
В 2001 г. Лебедёвский некрополь вновь привлек вни-
мание археолог ов. Одним из о тря дов Запа дно -Казахс тан-
ской комплексной археолог ической экспедиции под ру ко-
водством А. А. Бисембаева и С. Ю. Гуцалова была проведена
разведка памятников археолог ии и архитекту ры в данном
микрорайоне, по итогам которой были начаты кру пномас-
штабные археологические раскопки на плато Есен-Амантау.
Мог ильник Есен-Амантау (Лебедёвка II) расположен
на вершине одноименного плато в 7 км от поселка Лебедёв-
ка и в 9 км от поселка Егиндыколь Чингирлауского района
Запа дно -Казахс танской облас ти; памятник сос тоит из 37
археолог ических объектов (33 кургана и 4 прямоу гольных
склепа-«святилищ»), растяну вшихся в цепочку с запада на
вос ток на расс тояние более одног о киломе тра. В центре
Л
ебедёв қорымы Батыс Қазақстандағы көне
ескерткіш қорғандар арасында ерекше орын
алады. Ол – сегіз моладан тұратын, жартысы-
нан көбін археологтар зерттеген, үш жүзден
астам үйіндісі бар осы аудандағы аса ірі
қорғанды қорымдар кешені.
Лебедёвка (Сегізсай) поселкесіне жақын маң-
да ХХ ғ. 60-шы жж. Орал педагогикалық институтының
оқытушысы Г. И. Багриковтың басқаруымен археология-
лық қазба жұмыстары басталды. I Лебедёвка қорымында
тағы бір қазба жұмыстарын А. С. Пушкин атындағы ОПИ және
Г. А. Кушаев пен М. Г. Мошкованың басшылығымен КСРО ҒА
Археология институты жүргізіп, бұл ауданда археологиялық
жұмыстардың үлкен келешегі бары атап көрсетілді. Өткен
ғасырдың 70-шы жж. екінші жартысы мен 80-шы жж. ба-
сында Б. Ф. Железчиков пен А. А. Кригердің басшылығымен
А. С. Пушкин атындағы ОПИ археологиялық экспедициясы
Сегізсай шатқалындағы үстіртте тұрған қорғандарға қазба
жұмысын жүргізді.
2001 ж. Лебедёв қорымы археологтардың наза-
рын тағы да аударды. А. А. Бисембаев пен С. Ю. Гуцалов-
тардың басшылығымен Батыс Қазақстан кешенді археоло-
гиялық экспедициясының жасағы осы ықшам аудан-
да археологиялық және сәулеттік ескерткіштерге барлау
жұмыстарын жүргізіп, олардың қорытындысы бойынша
Есен-Амантау үстіртінде ірі көлемде археологиялық қазба
жұмыстары басталды.
Есен-Амантау (II Лебедёвка) қорымы Лебедёвка
поселкесінен 7 км, Батыс Қазақстан облысы Шыңғырлау
ауданындағы Егіндікөл поселкесінен 9 км жердегі осы ат-
тас үстірттің төбесінде орналасқан. 37 археологиялық ны-
саннан (33 қорған мен 4 тікбұрышты «қасиетті» сағанадан)
тұратын олар батыстан шығысқа қарай аралары бір ки-
31
Алтайдан Каспийге дейін. Қазақстанның табиғи, тарихи және мәдени ескерткіштері мен көрнекті орындарының атласы
53. Қалмаққырған тарихи орыны117. Лебедёвка қ м