От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
118. Могильник Кырык-Оба
первую очередь, из могильника Уйгарак в Кызылординской
области. Это проявляется в наличии деревянных столбовых
конструкций на погребальной площадке и в могилах, в рас-
прос транении «святилищ ог ня», в с ущес твовании практи-
ки коллективных захоронений на поверхности и, наконец,
в преобла дании южной ориентировки те л у мерших при
за хор онении. Приар а ль с кие пар а л ле ли кырык- о бинс ким
на ходкам ес ть и с р е ди пр е дме тов, сопр овождавших по -
койников: пара дный меч, обломки ко торог о найдены на
Кырык-Оба в коллективном погребении кургана № 18, име-
ет аналогию в могильнике Тагискен в низовьях Сырдарьи.
В то же время в археологическом комплексе некропо-
ля Кырык-Оба наблюдается скифское направление культур-
ных связей древних кочевников Приуралья. Это прослежи-
вается как в погребальной обрядности (южная ориентиров-
ка умерших, наличие дромоса), так и в наборах предметов,
в том числе бронзовых нащечников из комплектов конской
узды, которые имели широкое распространение в Причер-
номорье, а в Приуралье встречены впервые.
ескерткіштерімен,
бірінші
кезекте
Қызылорда
облысындағы
Үйғарақ
қорымының
ескерткіштерімен
көбірек
ұқсас.
Бұл
ұқсастық,
жерлеу
алаңқайдағы
және
молалардағы
ағаш
бағаналы
конструкциялардан,
«от
ғибадатханаларының»
кең тарағанынан, жер бетіне адамдарды шоғырымен жер-
леу дәстүрінен және мәйітті көбіне оңтүстікке қарата жер-
леуден
көрінеді.
Арал
маңының
Қырықобамен
ұқсастығы
қайтыс
болған
адаммен
бірге
қойылған
заттардан
да
байқалады. Бірден-бір ұқсастық – № 18 қорғандағы бір топ
адам жерленген моладан табылған салтанатты қылыштың
сынығы Сырдарияның төменгі сағасындлағы Түгіскен мо-
ласынан табылған олжаға ұқсас.
Сонымен қатар, Қырықоба археологиялық кешенін-
де Орал маңы ежелгі көшпенділері мәдени байланысының
скифтік
бағыты
байқалады.
Ол
байланыс
салт-жора
жағынан да (мәйітті оңтүстікке қарату, дромостың болуы),
қорғаннан табылған заттар жиынтығынан да, оның ішінде,
Қара теңіз маңында кең тараған, ал Орал маңында бірінші
рет кездескен ат жүгеніндегі қола езуліктен де көрінеді.
41