Стр. 33 - ТОМ3

От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
117. Могильник Лебедёвка
ки находится полусфера с нанесенным на нее геометриче-
ским рис у нком; снизу крепятся пять ромбовидных подве-
сок, на концах которых припаяно по три зернышка. Подол
платья и обувь, вероятно, были расшиты бусинами.
Др у г ие сопр ов ож дающие пр е дме ты впо лне мог ли
быть атрибу тами жрицы. С лева о т чер епа лежа ло брон-
зовое з е р к а ло с р у ко я т ью , п р и к р е п ле н но й к п ло с ком у
д ис к у при помощи т р е х бр онз о вых за к ле пок . На конце
р у ко я ти изображены кабан и грифон, в месте соединения
диска с рукоятью – голова грифона. Вокруг головы погре-
бенной были разбросаны кусочки красной охры. Справа от
черепа находилс я с тек лянный сос удик темно -синег о цве-
та, возможно, финикийског о производства. Еще один сте-
клянный сос удик цве та темног о перламу тра лежа л с лева
от таза. Рядом с ним была рассыпана краска темного цве-
та с блестящими вкраплениями перламутра. Здесь же, про-
тив берцовых кос тей, на ходились рит уа льные предме ты:
ископаемые раковины Griphaea, одна из которых была за-
полнена красной краской. Рядом с ними – овальная галька
светло-коричневого цвета. В ногах стоял керамический ри-
туальный сосудик биконической формы.
лометрден астам қашықтықта созылып жатады. Орта
тұсында биіктігі 3 м-ге жететін, диаметрі 25 м-ден асатын
аса ірі қорғандар, ал батыс пен шығыс шеттерінде «қасиетті»
қорғандар орналасқан.
Ең ірі және бәрінен жақсы сақталған қорған - №6
қорған. Сағана түріндегі, алаңы 17 м2 жерлеу құрылысы екі
бөліктен – сыртқы және ішкі құрылыстан тұрады. Сыртқы
құрылысы – жерлеу алаңын қоршай тұрғызылған қабырға,
ал ішкі құрылысы моланың ішкі қабырғасын бойлай
тұрғызылған. Қорғанның ішкі қабырғасын жоғарғы ағаш
тұғырға дейін шикі кірпішпен қалаған. Сағананың ішкі бөлігі
қылқан жапырақты ағаш немесе қайың қабығымен жабы-
лып, үсті құрақпен немесе қабықпен бастырылған. Қорған
ортасында орналасқан қабір қайың бөренелермен жабылған.
Бөренелердің бетіне ұсақ бұталар көлденең тасталған.
Моланың жоғарғы бөлігі қабырға қалдықтары – бордың ірі
кесектерімен толтырылған. Бөренелердің салмағы ауыр
болғандықтан моланың оңтүстік және шығыс қабырғалары
құлап қалған.
Жерленген жерінің табаны қара киіз жапқышпен
төселген сияқты.
Қабір ортасында ересек адамның қаңқасы жатыр,
сірә, әйелдікі болар. Басын батысқа, сәл-сәл оңтүстікке
бұрыңқырап шалқасынан жатқызылған. Қолдары денесін
бойлай созылып жатыр, ал аяқтары тізесінен бүгілген.
Жерленген адамның үсті құрақпен жабылған. О дүниеге
аттанған адаммен бірге едәуір құрбандық тағамдары – сиыр
мен қойдың кесек-кесек еттері қойылған, олар бейіттің
солтүстік-шығыс бұрышынан шықты. Адам қаңқасынан оң
жағынан сиыр сүйектері мен пышақ табылған.
Өлген әйел белгілі ақсүйек тұқымына жатса керек,
өйткені қабірден өзіндік ерекшелігі бар мол мүлік табыл-
ды. Бас жағынан конус тәрізді жұқа алтын әшекейлер жап-
33
Біздің заманымызға дейінгі V ғасырға жататын қорғандағы
жерлеу орнынан табылған салпыншақты алтын сырғалар
Золотые серьги с подвесками
из захоронения в кургане V века до нашей эры
Біздің заманымыздың ІІ–ІІІ ғасырларындағы жерлеу орнынан
табылған түрлі-түсті шынымен безендірілген
алтын қапсырма (фибула)
Золотая застежка (фибула) с вставками из цветного стекла
из погребения II–III веков нашей эры