Стр. 207 - ТОМ2

207
От Алтая до Каспия. Атлас памятников и достопримечательностей природы, истории и культуры Казахстана
1. Рудный Алтай 70. Горо ище Талг р
ХІ–ХІІІ ғасырлардағы қыш ыдыстар
Керамические сосуды XI–XIII веков
осадков. Перекрытия над загонами для скота были плоские
и легкие. Чаще всего они покрывались только сухой травой,
камышом или соломой.
Средневековый Тальхир обладал высоким уровнем
благоустройства. Главные улицы его были вымощены булыж-
ником, вода подавалась по водопроводу из глиняных труб,
сточные воды выводились в водосборные колодцы.
В городе жили ремесленники, которые изготавливали
на продажу глиняную и медную посуду, украшения из бронзы,
золота и серебра, железные изделия: топоры, ножи, запоры
для дверей, котлы, наконечники пахотных орудий, плотниц-
кие инструменты. Высокого совершенства достигло косто-
резное ремесло, причем, в качестве материала тальхирские
мастера использовали рога и кости диких животных.
Важную роль в жизни города играла международная
торговля по Великому Шелковому пути. Тальхир занимал
на нем узловое положение, поскольку здесь Шелковый путь
разветвлялся. Одно направление шло на северо-восток вниз
по реке Талгар к переправе через реку Или, а затем в При-
джунгарье, к берегам Алаколя и далее в Китай. А второе шло
на восток через Шелек к Шарын, а затем по правому берегу
реки Или через современный Жаркент и Хоргос в Китай или
же через Шелек, Нарынкол тоже в Китай.
Торговцы из разных стран имели в Тальхире свои ка-
раван-сараи. Здесь они отдыхали и затем следовали дальше.
Часть заморских товаров продавали на городском базаре
либо расплачивались товарами с тальхирскими «таможен-
Ортағасырлық Талхир тұрғын үйге жоғары деңгейде
қолайлы жағдай жасай білді. Басты көшелерге тас төселді,
су саздан әзірленген құбырлар арқылы келтірілді. Ағынды
су тартатын құбыр арқылы құдықтарға жеткізілді.
Қалада тұрған қолөнершілер сату үшін саздан, мыс-
тан ыдыстар әзірледі, қоладан, алтын мен күмістен сәндік
бұйым-дар, темірден балта, пышақ, есікке тиек, соқа тісін,
аңшылық аспаптарды жасады.
Сүйектен кесіп бұйым жасау жоғары деңгейге
жеткізілді, оның ішінде жабайы аңдардың мүйіздері мен
сүйектерін талхирлік шеберлер кеңінен пайдаланды.
Қала өміріндегі ең маңызды рөлді Ұлы Жібек жолы
бойынша өтетін халықаралық сауда атқарды. Талхир тоғыз
жолдың торабы болды да, Жібек жолы осы арадан жан-
жаққа тарамдалды. Бір бағыт Талғар өзенін төмен бойлай Іле
өзенінен өтіп, солтүстік-шығысқа бет алды да, Жоңғар маңы
арқылы Алакөл, одан ары Қытайға кетті. Екіншісі шығысқа
– Шелек арқылы Шарынға, одан Іленің оң жақ жағасын бой-
лай қазіргі Жаркент пен Қорғас арқылы Қытайға немесе
Шелек арқылы Нарынқолға тағы да Қытайға бет түзеді.
Талхирда әрбір ел саудагерлерінің керуен сарайла-
ры болды. Олар мұнда демалып алып, әрі қарай жол тартты.
Шетелден келген тауарлардың бір бөлігін олар қала база-
рында сатты не талхирлік кедендерге тауар ретінде төледі
және таңғажайып нәрселерін қала басшыларына сыйға
тартты. Қала тұрғындарының үйлерін қазу кезінде қола ай-
налар, Қытайдан келген фарфор ыдыстар, қола құмғандар